อิสรภาพของผู้พิพากษาในระบบกฎหมายอิสลามและกฎหมายไทย

Abstract

อิสรภาพของผู้พิพากษาในการพิจารณาพิพากษาคดีเป็นสิ่งที่ผูกโยงอยู่กับการประสาทความยุติธรรมและการประกันสิทธิเสรีภาพของประชาชน การคุ้มครองความเป็นอิสระของผู้พิพากษาจึงควรต้องบัญญัติไว้ในกฎหมายทุกระบบโดยเฉพาะกฎหมายสูงสุดแห่งรัฐ บทความนี้จึงมุ่งศึกษาเชิงเปรียบเทียบระหว่างความเป็นอิสระของผู้พิพากษาในระบบกฎหมายอิสลามและความเป็นอิสระของผู้พิพากษาในระบบกฎหมายไทย ความเป็นมา ความหมาย อำนาจหน้าที่ของผู้พิพากษา และปัจจัยที่ส่งเสริมให้ผู้พิพากษามีอิสรภาพในการพิจารณาพิพากษาคดีในระบบกฎหมายทั้งสอง พบว่าในระบบกฎหมายอิสลามมีการบัญญัติไว้ในคัมภีร์อัลกุรอานอันเป็นธรรมนูญสูงสุดแห่งรัฐอิสลาม ในระบบกฎหมายไทยภายใต้ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มีโบราณราชนิติประเพณีที่สืบต่อกันมาว่าพระมหากษัตริย์ทรงเป็นองค์ยุติธรรม และภายใต้ระบอบประชาธิปไตยมีการบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยทุกฉบับ และมีวิวัฒนาการที่แสดงถึงการคุ้มครองความเป็นอิสระของผู้พิพากษามากขึ้นเป็นลำดับ นับเป็นผลดีต่อการปฏิบัติหน้าที่ของดะโต๊ะยุติธรรมซึ่งเป็นผู้พิพากษาในศาลยุติธรรมมีความเป็นอิสระในการวินิจฉัยชี้ขาดคดีครอบครัวและมรดกมุสลิมตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายอิสลามภายใต้โครงสร้างของระบบกฎหมายไทย  คำสำคัญ : อิสรภาพ ผู้พิพากษา กฎหมายอิสลาม กฎหมายไทย